‘โรงคั่วกาแฟ’ แหล่งกำเนิดรสชาติที่คุณรัก พร้อมกระบวนการคั่วจากเมล็ดดิบสู่กาแฟหอมกรุ่น

เมล็ดกาแฟดิบ ๆ ที่ดูธรรมดา กลายมาเป็นกาแฟที่เราขาดไม่ได้ได้อย่างไร? ทุกเรื่องราวที่คุณอยากรู้เริ่มต้นที่โรงคั่วกาแฟ แม้ว่าโรงคั่วกาแฟจะเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับกาแฟที่กำลังผุดขึ้นมากมายในปัจจุบัน ทั้งโรงคั่วขนาดเล็ก ขนาดใหญ่ เราไปเจาะลึกกันดีกว่าว่าแล้วกระบวนการของการคั่วเป็นอย่างไร? ทำไมโรงคั่วกาแฟแต่ละที่ถึงคั่วออกมาได้รสชาติแตกต่างกัน พร้อมแนะนำโรงคั่วกาแฟในไทย มีที่ไหนบ้าง ไปอ่านกันเลย

  

โรงคั่วกาแฟ คืออะไร

โรงคั่วกาแฟ คือสถานที่คั่วกาแฟโดยนำสารกาแฟหรือเมล็ดกาแฟดิบมาผ่านกระบวนการคั่วให้เป็นเมล็ดกาแฟระดับต่าง ๆ เช่น คั่วเข้ม คั่วกลาง คั่วอ่อน ซึ่งธุรกิจโรงคั่วกาแฟมีอยู่ด้วยกันหลายรูปแบบ โรงคั่วกาแฟบางแห่งจะรับทำแบรนด์ หรือเป็น OEM ให้กับลูกค้าเพื่อผลิตเป็นเมล็ดกาแฟภายใต้แบรนด์ของตนเองด้วย หรือโรงคั่วกาแฟบางที่รับคั่วเมล็ดจากลูกค้า โดยลูกค้าเป็นผู้จัดส่งเมล็ดกาแฟ และโรงคั่วมีหน้าที่คั่วกาแฟตามระดับที่ลูกค้าสั่ง รวมไปถึงรูปแบบโรงคั่วส่วนตัว ที่ร้านกาแฟเปิดขึ้นเองเพื่อคั่วกาแฟใช้ในร้าน

 

รสชาติของกาแฟนอกจากจะขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และชนิดของเมล็ดกาแฟแล้ว การคั่วกาแฟก็มีส่วนอย่างมากในการดึงรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ของเมล็ดแต่ละชนิดออกมา ซึ่งมีปัจจัยหลายอย่างที่ส่งผลต่อรสชาติของกาแฟ ทั้งสภาพอากาศ จำนวนผลผลิต ดังนั้นโรงคั่วกาแฟจึงต้องคัดเลือกเมล็ดกาแฟจากแหล่งปลูกที่มีคุณภาพ รวมถึงสายพันธ์ของกาแฟ และเสถียรภาพของกระบวนการคั่ว เพื่อรักษารสชาติของเมล็ดกาแฟไว้ หากคิดจะเปิดร้านกาแฟ การเลือกโรงคั่วก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้สร้างสรรค์รสชาติกาแฟได้ตามที่ชื่นชอบ

 

รู้จักกระบวนการคั่วกาแฟของโรงคั่วกาแฟ จากเมล็ดดิบสู่กาแฟหอมกรุ่น

เนื่องจากเมล็ดกาแฟดิบจะไม่มีกลิ่นหอมเข้มข้น มันจึงต้องผ่านกระบวนการเปลี่ยนเมล็ดกาแฟดิบให้กลายเป็นเมล็ดกาแฟสีน้ำตาลเข้ม โดยมี 3 ขั้นตอนหลัก ดังนี้

1. ขั้นตอนการอบแห้ง

เมล็ดกาแฟต้องผ่านขั้นตอนการอบแห้งก่อน เนื่องจากเมล็ดกาแฟมีความชื้นประมาณ 10% ซึ่งต้องถูกกำจัดออกไปทั้งหมดก่อนที่จะเริ่มกระบวนการคั่ว การอบแห้งนี้จะทำให้เมล็ดกาแฟเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง โดยเมล็ดกาแฟจะถูกใส่ลงในเครื่องคั่วที่หมุนได้ (Roasting Drum) ที่อุณหภูมิ 160°C และปล่อยให้หมุนไปประมาณ 8 นาที ซึ่งเป็นเวลาที่เพียงพอในการทำให้ความชื้นในเมล็ดกาแฟระเหยออกไปโดยไม่ทำให้เมล็ดกาแฟไหม้

 

2. ขั้นตอนการคั่ว

ขั้นตอนการคั่วถือเป็นส่วนสำคัญ เนื่องจากในขั้นตอนนี้เมล็ดกาแฟจะเกิดการเปลี่ยนสีและรสชาติ ในโรงคั่วกาแฟจะมีถังคั่ว โดยจะตั้งไว้ที่อุณหภูมิ 200-230⁰C นานถึง 15 นาที ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดปฏิกิริยา "Maillard Reaction" คือการที่น้ำตาลและกรดอะมิโนในเมล็ดกาแฟทำปฏิกิริยากันเพื่อสร้างสารประกอบใหม่ ซึ่งกลิ่นและรสชาติที่เราคุ้นเคยของกาแฟก็มาจากปฏิกิริยานี้ เมล็ดกาแฟแต่ละประเภทอาจมีกระบวนการคั่วที่แตกต่างกันเล็กน้อย เมล็ดกาแฟบางชนิดอาจต้องการเวลาคั่วที่นานขึ้นหรือน้อยลง หรืออุณหภูมิที่สูงหรือต่ำกว่า ยกตัวอย่าง การผลิตกาแฟ Decaf (กาแฟไม่มีคาเฟอีน) ก็ผ่านกระบวนการเหมือนกับเมล็ดกาแฟทั่วไป แต่อาจมีขั้นตอนการกำจัดคาเฟอีนออกก่อน ซึ่งทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับโรงคั่วกาแฟแต่ละที่

 

3. ขั้นตอนการทำความเย็น

ขั้นตอนสุดท้ายของกระบวนการคั่วกาแฟคือการทำให้เย็น หลังจากที่เมล็ดกาแฟผ่านการทำให้แห้งและคั่วจนเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลพร้อมเต็มไปด้วยรสชาติแล้ว โดยเราต้องทำการลดอุณหภูมิของเมล็ดกาแฟหลังจากการคั่วอย่างรวดเร็ว เพื่อช่วยให้เมล็ดกาแฟรักษารสชาติและคุณสมบัติพิเศษต่าง ๆ ไว้ได้ทั้งหมด อาจใช้เวลาประมาณ 5 นาที เมื่อเมล็ดกาแฟเย็นลง ก็เป็นอันเสร็จ โรงคั่วกาแฟจะทำการบรรจุเมล็ดกาแฟ ลงในภาชนะที่ปิดสนิทเพื่อวางจำหน่ายต่อไป

 

7 โรงคั่วกาแฟแนะนําในไทย

 

 

ในประเทศไทยก็มีโรงคั่วกาแฟหลายขนาด กระจายอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ซึ่งโรงคั่วกาแฟบางแห่งก็เปิดให้คนที่สนใจเข้าไปเยี่ยมชมกระบวนการคั่วได้ด้วย บทความนี้จะพาไปรู้จักกับโรงคั่วกาแฟทั่วไทยกัน

 

1. Phil Coffee Roaster จังหวัดกรุงเทพ

โรงคั่วกาแฟเก๋ ๆ ที่ก่อตั้งขึ้นในปี 2554 เป็นโรงคั่วกาแฟแบบช่างฝีมือที่ตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร มีสาขาอยู่ที่สุขุมวิท 49 และพระราม 9 โรงคั่วกาแฟแห่งนี้มีเมล็ดกาแฟให้เลือกหลากหลาย โดยจะเน้นคั่วกาแฟจำนวนน้อย สดใหม่ มีเมล็ดให้เลือกเยอะ และยังการันตีด้วยรางวัลชนะเลิศในการแข่งขัน Thailand National Coffee Roasting Championship ประจำปี 2561 อีกด้วย 

 

2. The Coffee Bean Roasting จังหวัดกรุงเทพ

โรงคั่วกาแฟขนาดใหญ่ชื่อดังของไทยมาตรฐานสากล เปิดมานานกว่า 20 ปี ที่มีผลิตภัณฑ์ให้เลือกสรรมากมายทั้งเมล็ดกาแฟคั่วบด กาแฟคั่วบด กาแฟไม่มีคาเฟอีน กาแฟดริป ฯลฯ และยังรับผลิตสินค้าภายใต้แบรนด์ของลูกค้า หรือ (OEM) ด้วย ซึ่งเมล็ดกาแฟของ The Coffee Bean Roasting หาซื้อได้ง่าย มีวางขายตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป 

 

3. สันติพาณิชย์ Coffee & Roaster จังหวัดสระบุรี

โรงคั่วกาแฟในจังหวัดสระบุรีที่ก่อตั้งโดยคุณจิรศักดิ์ สุทธาดล เจ้าของรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 Thailand National Roasting Championship 2019 คุณจิรศักดิ์มีความหลงใหลกาแฟเป็นอย่างมาก จึงเปิดโรงคั่วกาแฟที่บ้านเกิด เริ่มจากเครื่องคั่วเล็ก ๆ เพียงเครื่องเดียว และคั่วกาแฟส่งร้านกาแฟโดยตรง โดยคัดเลือกเมล็ดกาแฟจากแหล่งต่าง ๆ และร่วมมือกับกาแฟแม่บู่หยา จังหวังเชียงใหม่ และส่งเสริมความรู้ให้เกษตรกร เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมและแบ่งปันรายได้แก่ชุมชน เมล็ดกาแฟของสันติพาณิชย์จะโดดเด่นในเรื่อง Specialty Coffee หรือกาแฟที่มาจากแหล่งผลิตเดียว เพราะคุณจิศักด์ต้องการเติบโตไปพร้อมกับเกษตรกร และยังช่วยให้โรงคั่วกาแฟมีแหล่งวัตถุดิบที่ดีและเพียงพออีกด้วย

 

4. โรงคั่วกาแฟทรงวาด จังหวัดกรุงเทพ

อีกหนึ่งร้านกาแฟที่มีโรงคั่วกาแฟเป็นของตนเอง เป็นร้านที่มีบรรยากาศแบบคลาสสิกตั้งอยู่บนถนนทรงวาดซึ่งเป็นย่านชุมชนเก่า และมีเมล็ดกาแฟให้เลือกมากมายทั้ง Specialty และแบบ Blend นอกจากนั้นยังมีมุมถ่ายรูปสวย ๆ รวมถึงเมนูเบเกอรี่ให้บริการด้วย ทำให้ร้านนี้เป็นแหล่งพบปะสังสรรค์ของทั้งคนในชุมชน และ Cafe Hopping ที่ชื่นชอบการถ่ายรูปในร้านกาแฟเก๋ ๆ ทั้งคอกาแฟ และคนที่ไม่ดื่มกาแฟก็ติดใจร้านนี้ได้เลย

 

5. Thungsong Coffee Roaster โรงคั่วกาแฟทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

โรงคั่วกาแฟจากแหล่งปลูกกาแฟอาราบิก้าภาคใต้ ซึ่งเน้นการปลูกกาแฟแบบเกษตรอินทรีย์ โดยมีาฟาร์มเลี้ยงไส้เดือนเป็นของตนเอง และดูแลต้นกาแฟด้วยปุ๋ยมูลไส้เดือน เพื่อให้ได้เมล็ดกาแฟที่สมบูรณ์

กาแฟอาราบิก้าในประเทศไทยส่วนใหญ่จะถูกปลูกที่ภาคเหนือ กาแฟทุ่งสงเป็นแหล่งปลูกอาราบิก้าในภาคใต้รายแรก และคั่วสดใหม่ทุกวัน นอกจากนั้นยังมีเมล็ดกาแฟที่เป็นจุดเด่นของโรงคั่วแห่งนี้คืออาราบิก้าทุ่งสงกับกาแฟอาราบิก้าจากดอยสะเก็ดนำมาคั่วรวมกันที่โรงคั่วกาแฟทุ่งสง ได้มาเป็นเมล็ดกาแฟสิงห์เหนือเสือใต้นั่นเอง

 

6. 23 Roaster จังหวัดกระบี่

โรงคั่วกาแฟ 23 Roaster จังหวัดกระบี่ เป็นโรงคั่วที่ตั้งใจเปิดรับนักท่องเที่ยวที่มาจังหวัดกระบี่โดยเฉพาะ เนื่องจากที่บ้านได้เปิดเป็นโฮสเทลอยู่แล้ว จึงจะเน้นเสิร์ฟกาแฟให้กับแขกที่มาพัก และเน้นขายเมล็ดกาแฟมากกว่าการทำคาเฟ่ แต่เมื่อเปิดได้เพียงสี่เดือน ก็ต้องพบกับการระบาดของโควิด 19 ทำให้การท่องเที่ยวหยุดชะงัก

ในช่วงเวลานั้นคุณเอ๋เจ้าของ 23 Roaster จึงใช้เวลาไปพบกับเกษตรกรที่ปลูกกาแฟมากขึ้น และแวะเวียนไปใช้เมล็ดกาแฟจากหลายแหล่ง จึงทำให้คุณเอ๋ตั้งใจเบลนด์กาแฟขึ้นมาเป็นสูตรเฉพาะของร้าน โดยนำโรบัสต้าที่เป็นกาแฟที่ปลูกมากในภาคใต้โดยเฉพาะในจังหวัดกระบี่เข้ามาผสมผสาน จนเกิดเป็น Red Bird กาแฟโรบัสต้าคั่วไม่เข้มมาก ที่มีกลิ่นคาราเมลและฟรุตตี้บาง ๆ จนกลายเป็นสูตรกาแฟประจำโรงคั่ว

 

7. Phayao Coffee Roaster จังหวัดพะเยา

โรงคั่วกาแฟบ้านสวนพะเยา เปิดกิจการมานานกว่า 16 ปี เป็นโรงคั่วกาแฟขนาดใหญ่มีมาตรฐาน GMP และเคยได้รับรางวัลในระดับนานาชาติมาแล้ว นอกจากนั้นยังให้บริการคั่วกาแฟในแบรนด์ลูกค้าด้วย (OEM) โรงคั่วกาแฟบ้านสวนพะเยาให้บริการเมล็ดกาแฟอาราบิก้าไทยที่ปลูกในภาคเหนือของประเทศไทย มีทั้งกาแฟ Specialty และกาแฟเบลนด์มากกว่า 30 ชนิด นอกจากกาแฟแล้วก็ยังมีอาหาร และเครื่องดื่มอื่น ๆ ให้บริการ เช่น ชาเขียว  โกโก้ ผลไม้โซดา 

 

เปิดโรงคั่วกาแฟทั่วไทย กับการเดินทางของเมล็ดดิบสู่ถ้วยกาแฟที่สมบูรณ์

โรงคั่วกาแฟในประเทศไทยมีอยู่ทั่วทุกภาค ในกรุงเทพฯ ก็มีโรงคั่วกาแฟหลายร้านให้เลือกไปใช้บริการ คอกาแฟสามารถไปลิ้มกาแฟถึงโรงคั่ว แต่ปัจจุบันไม่จำเป็นต้องเดินทางไปทั่วประเทศก็สามารถสั่งซื้อกาแฟจากทั่วประเทศผ่านช่องทางต่าง ๆ ของแต่ละโรงคั่วได้ เพื่อลิ้มลองรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละโรงคั่ว ใครที่อ่านแล้วอยากจะลิ้มรสกาแฟแล้วละก็ สามารถซื้อกาแฟถุงดริปของ Beno ไปลองก่อนได้ มีหลากหลายรสและกลิ่นให้เลือก

ด้วยความสะดวกสบายเหล่านี้ ทำให้การดื่มกาแฟกลายเป็นประสบการณ์ที่น่าสนใจยิ่งขึ้น คุณสามารถเลือกเมล็ดกาแฟที่ถูกใจจากหลากหลายสายพันธุ์และระดับการคั่วที่แตกต่างกันไป สู่การสร้างสรรค์กาแฟคั่วในรสชาติที่คุณชอบ ด้วยเครื่องชงกาแฟส่วนตัวจาก Beno ที่จะช่วยให้คุณได้ลิ้มรสกาแฟระดับบาริสต้าได้ง่าย ๆ ที่บ้าน ช้อปตอนนี้! รับส่วนลดพิเศษ ลดเพิ่มอีก 200 บาท เมื่อใช้โค้ด BENOA200 ที่ Shopee Thailand